การตัดแต่งกีบโคให้เข้ารูปปกตินั้น เกษตรกรผู้เลี้ยงสามารถกระทำได้ทุกคน สิ่งสำคัญก็คือ ความชำนาญที่ ต้องผ่านการฝึกสอนและปฏิบัติด้วยตนเองประการหนึ่ง อีกประการหนึ่งคือเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ตัดแต่งกีบ นั้นต้องพร้อม โดยเฉพาะมีดแต่งกีบต้องมีความคมมากและได้รับการฝนคมอย่างถูกต้อง
ขั้นตอนการปฏิบัติการตัดแต่งกีบโค ประกอบด้วย

1. การควบคุมขาโค

2. การใช้คีมตัดกีบและมีดแต่งกีบ

3. การตรวจสอบ วางแผน และลงมือตัดแต่งกีบ

1. มีดแต่งกีบ ลักษณะใบมีดโค้ง ปลายงอหักมุม คมมีดด้านในหน้าเดียว มีด้ามจับ แบ่งเป็น 2 แบบ คือ แบบสำหรับบุคคลที่ถนัดมือขวา และแบบสำหรับบุคคลที่ถนัดมือซ้าย ตัวอย่างดังรูป

2. คีมตัดกีบ ลักษณะคล้ายคีมปากนกแก้ว แต่ขนาดใหญ่กว่า ตัวอย่างดังรูป

3. อุปกรณ์อื่น ๆ ได้แก่ สิ่ว ฆ้อน หมอนรองกีบ ถุงหนังหุ้มกีบ และเครื่องมือป้องกันโคเตะ เป็นต้น

ในกรณีใช้อุปกรณ์ช่วยยกและบังคับขาโค

การควบคุมโคและขาโค ควรมีผู้ช่วยประคองตัวโค ในขณะที่ผู้ตัดแต่งกีบลงมือทำงาน การยกขาหลังขึ้นสามารถใช้เชือกผูกรัดขาโคบริเวณข้อเท้าดึงขึ้นรั้งกับคานที่อยู่เหนือขึ้นไป หลังจากนั้นผู้ตัดแต่งกีบจะต้องเข้า ควบคุมขานั้นทันที่ เพื่อไม่ให้โคเสียศูนย์ ซึ่งอาจทำให้ล้มหรือบาดเจ็บได้ ในกรณียกขาโคด้วยมือ (เฉพาะกรณี โคเชื่องมาก เท่านั้น)

การยกขาหน้าขวาด้วยมือ ควรปฏิบัติดังต่อไปนี้

1. ยืนชิดตัวโค สอดเข่าของผู้ปฏิบัติเข้าไปบริเวณพับในด้านหน้าของขาหน้าของโค

2. โน้มตัวลง พร้อมกับสอดแขนขวาชิดลำตัวโค ลงไประหว่างขาพับด้านหลังของขาหน้าโค

3. โน้มหัวไหล่ขวาดันตัวโค ให้น้ำหนักตัวโคถ่ายเทไปยังขาหน้าซ้าย

4. ใช้มือซ้าย จับข้อเท้าโคยกขึ้น แล้ววางขาหน้าของโค บนหน้าขาของผู้ปฏิบัติ

การยกขาหลังซ้ายด้วยมือ ควรปฏิบัติดังต่อไปนี้

1. สอดเข่าซ้ายของผู้ปฏิบัติชิดข้อขาหลังซ้ายของโค

2. โน้มตัวลง พร้อมกับสอดแขนซ้ายลงไปตามขาหลังด้านพับในจนถึงข้อเท้า

3. โน้มตัว ดันตัวโคให้น้ำหนักโค ถ่ายเทลงไปที่ขาอีกข้างของโค

4. ยกข้อเท้าขาหลังขึ้น วางบนข้อเข่าของผู้ปฏิบัติ

ข้อควรระวัง ในระหว่างการจับยกขาหลัง ผู้ปฏิบัติต้องระวังอย่ายืนบริเวณด้านหลังของขาหลังของโคเป็นอันขาด

1. เลือกใช้มีดแต่งกีบโค ให้เหมาะกับมือที่ถนัด แล้วจับด้ามมีดให้แน่น

2. การปาดกีบ ใช้วิธีปาดขึ้น หรือปาดลง โดยการหมุนเปลี่ยนข้อมือ

3. ในระหว่างการปาดกีบทุกครั้ง ให้ระวังนิ้วมืออาจได้รับอันตรายได้ โดยการวางนิ้วมือให้อยู่หลังคมมีดเสมอ

เริ่มจากกีบในของขาหลัง

1. กำหนดความยาว และความหนาของกีบ ที่ต้องการตัดออก

2. ใช้คีมหรือสิ่ว ตัดปลายกีบส่วนที่ยาวเกินออก

3. ใช้คีม ขลิบขอบกีบด้านนอกของกีบใน เพื่อลดความหนาของพื้นกีบ

4. ใช้มีดแต่งกีบ ปาดพื้นกีบออกเป็นแผ่นบาง ๆ ทำหลาย ๆ ครั้งจนพื้นกีบบางพอได้ระดับที่กำหนด

5. ใช้มีดแต่งกีบ แต่งเว้าขอบด้านในของกีบใน ให้เรียบและไม่เกิดร่องเศษดินหินอุดตันได้

6. ใช้มีดแต่งกีบ ปาดเฉือนบริเวณอื่น ๆ ของกีบ ที่ผุร่อนหรือเป็นรอยแยก เช่น ส้นเท้า เป็นต้น

หมายเหตุ ในกรณีที่กีบในมีขนาดเล็กอยู่แล้ว และไม่ผิดรูปทรง ไม่จำเป็นต้องตัดแต่ง

การตัดแต่งกีบนอกของขาหลัง

1. กำหนดความยาว และความหนาของกีบนอก ให้เทียบเท่าหรือขนาดใกล้เคียงกับกีบใน

2. ใช้คีมหรือสิ่ว ตัดปลายกีบส่วนที่ยาวเกินออก

3. ใช้คีม ขลิบขอบกีบด้านนอกของกีบนอก เพื่อลดความหนาของพื้นกีบ

4. ใช้มีดแต่งกีบ ปาดพื้นกีบออกเป็นแผ่นบาง ๆ ทำหลาย ๆ ครั้งจนพื้นกีบได้ระดับเท่ากีบใน

5. ใช้มีดแต่งกีบ แต่งเว้าขอบด้านในของกีบนอก ให้เรียบและไม่เกิดร่องเศษดินหินอุดตันได้

6. ใช้มีดแต่งกีบ ปาดเฉือนบริเวณอื่น ๆ ของกีบ ที่ผุร่อนหรือเป็นรอยแยก เช่น ส้นเท้า เป็นต้น

หมายเหตุ การปาดพื้นกีบ ควรระวังอย่าปาดลึกเกินไป อาจทำให้เกิดแผลเลือดออกได้

---