เทคนิคการเก็บเกี่ยวและแช่ฟอกปอแก้วไทย

ควรตัดในระยะต้นปอออกดอกประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ จะทำให้ได้ผลผลิตสูงและเส้นใยมีคุณภาพดี

ควรใช้มีดคมที่สุด ตัดให้ชิดดินจะได้เส้นใยมาก ต้นที่เป็นโรคโคนเน่าต้องตัดเหนือระดับที่เป็นโรค

เลือกต้นที่มีขนาดลำต้นและความยาวใกล้เคียงกันนำมามัดรวมกัน ขนาดของแต่ละมัดมีเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 30 เซนติเมตร ไม่ควรใหญ่กว่านี้ เพราะจะทำให้ลำบากต่อการขนไปแช่

ไม่ควรมัดให้แน่นมากนัก เพราะจะทำให้ลำต้นปอเปื่อยไม่ทั่วถึงกัน แล้วปล่อยทิ้งไว้ในแปลง 3-4 วัน เพื่อให้ใบปอร่วง จะทำให้ขนย้ายสะดวก เพราะน้ำหนักลดลงและแช่ฟอกได้ง่ายขึ้น

คุณภาพของเส้นใยจะขึ้นอยู่กับวิธีการฟอก, น้ำที่แช่และวัตถุที่นำมาทับมัดปอ ดังนั้น ควรวางมัดปอให้โคนและยอดสลับกัน ทับกันไม่เกิน 3 ชั้น ในน้ำ อย่าใช้ดินกดทับโดยตรงเพราะเส้นใยจะคล้ำ ให้ใช้แกนปอหรือหญ้ารองก่อนใช้ดินทับ

การวางมัดปอ ควรให้มัดปอชั้นบนจมอยู่ใต้น้ำไม่น้อยกว่า 10 เซนติเมตร หากส่วนใดโผล่พ้นน้ำจะทำให้เปื่อยไม่พร้อมกัน

การวางมัดปอไม่ควรให้มัดปอชั้นล่างอยู่ชิดดิน หรือลึกเกินกว่า 150 เซนติเมตร เพราะถ้าจมอยู่ในดินโคลนจะทำให้เส้นใยสีคล้ำ และต้นปอที่อยู่ใต้ดินลึกเกินไปจะเปื่อยช้า

แช่ในน้ำนิ่งประมาณ 2 สัปดาห์ แล้วลอกเส้นใยดู หากลอกง่ายและเส้นใยเกาะเป็นรูปคล้ายเส้นใยแมงมุม แสดงว่าใช้ได้แล้ว ถ้าแช่ไม่ได้ระยะเวลาที่เหมาะสมจะลอกยากและเส้นใยจะเกาะเป็นแผ่น

ควรวางต้นปอบนพื้นเรียงให้ชิดกัน ใช้ท่อนไม้ตีตรงโคนต้น จะทำให้ลอกง่ายขึ้น และเมื่อลอกได้ประมาณหนึ่งกำมือ ให้นำมามัดรวมกันเพื่อเตรียมนำไปล้างต่อไป

ต้องฟาดกับน้ำ และล้างหลาย ๆ ครั้ง เพื่อให้เส้นใยสะอาดเป็นมันวาว หากจะให้สะอาดเร็วขึ้นควรฟาดกับขอนไม้หรือก้อนหินพร้อมกับล้างเส้นใยในน้ำ

นำเส้นใยปอที่ได้มาตากบนราวไม้ อย่าให้ห้อยติดพื้นดิน ให้เส้นใยโดนแดดทั่วถึงกัน จัดระดับโคนเส้นใยปอให้เป็นแนวสม่ำเสมอกัน เพราะจะทำให้สะดวกและรวดเร็วในการเข้าเข็ดและมัดปอ ตากจนแห้งสนิทจริงๆ จึงเก็บเส้นใยไปมัด

ก่อนมัดควรคัดแยกมัดตามมาตรฐานปอแก้วฟอก ของสมาคมอุตสาหกรรมทอกระสอบไทย ดังตาราง

เมื่อคัดแยกแล้ว นำปอมาวางเรียงกันบนเชือกปอพับส่วนโคนและปลายเข้าหากัน ม้วนเป็นรูปทรงกลมคล้ายกลอง แล้วมัดให้แน่น 2-3 เปลาะ น้ำหนักประมาณ 100-110 กิโลกรัมต่อมัด

เพื่อให้การจำหน่ายเส้นใยปอได้ราคาสูง จะต้องพิจารณาคัดเลือกเอาสิ่งเจือปนออกจากเส้นใย ดังนี้

1. เปลือกบริเวณโคนต้นส่วนี่ติดกับราก ซึ่งมีลักษณะกระด้าง ไม่เปื่อยง่าย เป็นแผ่นแห้งแข็งติดกับแกนปอ

2. เส้นใยส่วนที่เป็นจุดปมแข็ง เช่น บริเวณกลางต้นที่เป็นตาหรือบริเวณที่เป็นโรค มีสีดำกระด้าง

3. เส้นใยที่ติดกับแกนปอ ไม่เน่าเปื่อย ฟอกไม่ออกหรือเส้นใยที่ติดกับแกนปอที่แช่ไม่จมน้ำ ถูกแสงแดดแห้งนำไปฟอกไม่สะอาดและแข็ง

4. เส้นใยเก่าค้างปี หรือปอค้างปี หรือเส้นใยที่ได้จากการแช่น้ำนานจนเปราะและเปื่อย
นอกจากนี้ก่อนนำปอไปขายไม่ควรใส่สิ่งเจือปนอื่น เช่น ทราย หรือพรมน้ำก่อน จะทำให้ปอมีคุณภาพไม่ดีมีผลให้การซื้อขายปอในตลาดต่างประเทศตกต่ำลงในอนาคต เนื่องจากสินค้ามีคุณภาพต่ำ ไม่เป็นที่ไว้วางใจของผู้ซื้อ