โรคไข้น้ำนม (milk fever) มักจะพบในช่วงก่อนหรือหลังคลอดใหม่ ๆ จนถึงหลังคลอด 3 เดือน โดยเฉพาะแม่โคที่ให้น้ำนมมาก เนื่องจาก แม่โคสูญเสียแร่ธาตุแคลเซี่ยมไปในการเจริญเติบโตของลูกโคในท้องหรือใช้สร้างน้ำนมมาก จนกระทั่งร่างกายไม่สามารถทนได้ จึงแสดงอาการทางประสาท เช่น เสียการทรงตัว ตื่นเต้น ตกใจง่าย บางตัวหลังโกง เมื่อล้มจะลุกเองไม่ได้ นอนบนหน้าอกและหัวพับไปทางสวาป อุณหภูมิเกือบปกติในระยะท้ายโคจะนอนเหยียด ม่านตาขยาย ชีพจรเต้นเร็วแต่เบา ถ้าไม่รีบรักษา โคอาจตายได้

การรักษาที่ได้ผลดีที่สุด คือ การให้แร่ธาตุเข้าทางเส้นเลือดซึ่งเกษตรกรต้องอาศัยสัตวแพทย์ ดังนั้น เกษตรกรที่มีแม่โคที่ให้น้ำนมสูงในช่วงเวลาดังกล่าว จึงควรเอาใจใส่เป็นพิเศษ หากพบว่า แม่โคกินอาหารลดลง โดยไม่มีสาเหตุอื่นใด จงอย่าได้ชะล่าใจ ควรนึกถึงโรคนี้ไว้บ้าง แม่โคที่เป็นโรคนี้ไม่รุนแรงอาจปรับตัวโดยการดึงเอา

แคลเซี่ยมจากอวัยวะอื่น เช่น กระดูก มาชดเชยทำให้หายจากอาการดังกล่าวได้เองโดยไม่ต้องรักษาแต่ผลผลิตน้ำนมที่ลดลงนั้นจะไม่ดีดังเดิม

อนึ่ง การผสมแร่ธาตุในอาหารโคนม โดยเฉพาะ พวกแคลเซี่ยมและฟอสฟอรัส ในอัตราส่วนที่ไม่เหมาะสม

ก็เป็นสาเหตุสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคนี้ขึ้นได้เช่นกัน

---